رهپویان فرج

نسبت بیت المقدس و امام عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف ۱۷

 چرا وقتی حضرت ابراهیم علیه السّلام خانه خدارو بنا کرد همچنان رو به سمت بیت المقدس عبادت می‌کردند تا زمان پیامبر اسلام؟(رفع شبهه)

زمان صدور دعاها از زبان حضرت ابراهیم علیهالسّلام به پیش از بنای کعبه باز می گردد.

 قسمت ۸

ادامه آیه سوم: ربَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی بِوَاد غَیْرِ ذِی زَرْع عِندَ بَیْتِکَ الُْمحَرَّمِ... (1)

در جواب، باید سعی کنیم زمان صدور دعاها از زبان حضرت ابراهیم علیه السّلام  را به پیش از بنای کعبه باز گردانیم:

دلیل ۱. دقتی است که استاد جوادی آملی کرده اند:

سابقه داشتن کعبه را شاید بتوان از نیایش آن حضرت به هنگام اسکان خانوده اش در سرزمین مکّه استفاده کرد: إنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی...; 

زیرا در این زمان، حضرت اسماعیل علیه السّلام کودکی خردسال بوده که نمیتوانسته پدر بزرگوار خویش را در بازسازی کعبه یاری دهد، در حالی که در آیه 127 بقره، وی اسماعیل نیز از بنیانگذاران کعبه به شمار آمده است. بنابراین، قبل از حضرت ابراهیم، در آن مکان، هم بیت بوده و هم آن خانه منسوب به خدا بوده و هم محترم بوده. (٢)

۲. ضمایری که در متن دعاهای حضرت ابراهیم علیه السّلام هستند به ما کمک می‌کنند که دریابیم زمان دعاها متفاوت بوده است. 

پیش از بنای کعبه، یعنی وقتی که حضرت ابراهیم علیه السّلام به تنهایی عازم بیتالمقدّس شد، فرمود:(إِنِّی أَسْکَنتُ); 

یعنی: «من» خانواده‌ام را در این وادی گذارده‌ام و میروم.

 اما زمان فارغ شدن از بنای کعبه، می‌فرماید: (رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا); 

یعنی: خدایا! از «ما» (من و اسماعیل)، قبول نما.

 ۳. علی بن ابراهیم قمی در تفسیر خود، ذیل آیات 127 سوره بقره، داستان حضرت ابراهیم علیه السّلام و بنای کعبه را به تفصیل بیان میکند. در روایتی که ایشان نقل میکند نیز زمان این قسمت از دعای حضرت ابراهیم علیه السّلام پیش از بنای کعبه بوده است; ایشان می‌نویسد:

فلمّا سرّحهم ابراهیم و وضعهم و اراد الانصراف منهم الی سارة، قالت له هاجر: یا ابراهیم! لم تدعنا فی موضع لیس فیه انیس و لا ماء و لا زرع. فقال ابراهیم: اللّه الذی أمرنی ان أضعکم فی هذا المکان حاضر علیکم ثمّ انصرف عنهم، فلمّا بلغ کداء و هو جبل بذی طوی التفت الیهم ابراهیم، فقال:(رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی... لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ)(٣)

زمانی که حضرت ابراهیم علیه السّلام قصد بازگشت به سوی ساره داشت، حرکت کرد تا به کوهی به نام «ذیطوی» رسید. ناگهان متوجه زن و فرزندش شد ـ و از روی نگرانی ـ گفت: خدایا! ایشان را در وادی بی آب و علفی نزدیک خانه ات نهادم... .(۴)

 (1) [(ابراهیم: 37)]

 (٢) [عبداللّه جوادی آملی، پیشین، ص 31.]

 (٣) [علی بن ابراهیم القمی، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب، 1376، ج 1، ص 61. ]

  (۴)[نک. محمّدهادی یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره)، 1382، ج 1، ص 76.]

  ادامه دارد...

 کانال تلگرامی رهپویانِ فرج

https://t.me/joinchat/AAAAAD_Uba3hGEvQLRR5JA